niedziela, 14 maja 2017

# 57 ALEUTY- ALASKA - # 2/3 - TYLKO DLA WOJNY...

 cpt. Roman Miciński





..ZABIORĘ WAS ® :                                   

© cpt.Roman Micinski
__________________________________________________________

Nie dajcie sie zwiesc przewrotnemu logo tego postu - bedziemy mowic o wojnach.ale przedstawiony Aleucki wojownik,rybak i mysliwy…podobnie jak jego rodzina i wogole UNANGANIE – aleucccy autochtoni, sa nizej opisywanych wojen – OFIARA,  nie zas prowodyrem ,czy nawet  – uczestnikiem(w przypadku II wojny swiatowej na Aleutach-miejscowa ludnosc…po prostu zostala ..usunieta  i przymusowo deportowana  z wysp, po Japonskim ataku na Dutch Harbor w Czerwcu 1942!)



…ALEUTY - wyspy na koncu swiata…,a przynajmniej na Swiata Krawedzi…Krawedzi plyt tektonicznych kontynentow-polnocno pacyficznej i amerykanskiej.tego pieknego ale surowego miejsca na Ziemi nie oszczedzily tez wojny - czy to o ich wlasna ,aleucka ziemie,czy II Wojna Swiatowa , ktora wciagnela ich w swoje tryby, czy wreszcie polityczna - Zimna Wojna i wyscig zbrojen,w ktorej efekcie , Aleuty znaczaco ucierpialy mimo,  ze przeciez nie byly w centrum wydarzen ...






Dutch Harbor na wyspie Unalaska widziane  z lotu ..amerykanskiego orla bialoglowego -  stolica Aleutow,maksymalnie ok.4 tysiace w wiekszosci najemnych pracownikow i..niewiele stalych mieszkancow.Stanowia ok. 85% ludnosci CALYCH ALEUTOW.Dutch Harbor to najwiekszy port Krabowy I Lososiowy swiata- przetwornie,baraki mieszkalne,jedyny hotel Aleutow(czerwone dachy), 2 muzea—Aleutow i II wojny swiatowej ,teraz juz “cywilne”lotnisko..i w tle najwyzej polozona na swiecie byla baza armi USA(ponad 300 metrow na poziom morza) - Fort Schwatka z II wojny sw. ,na gorze Ballyhoo ..wszystko na jednym zdieciu ,w 3-ch  zatokach i w ladowej odleglosci…. polgodzinnego spaceru - 4 km…Male jest piekne..;o))


Ale przeciez Aleuty male nie sa - mimo ze prawie wszystko(jesli nie liczyc utajnionych baz wojskowych) co sie na nich dzieje,patrzac z punktu widzenia ludzkiej “cywilizacji” ,skupia sie ma malutkiej czesci jednej tylko z wysp-Unalasce – a sama wyspa jest wielokrotnie wieksza ze swoim poteznym wulkanem Mikushin  niz …. nasze dotychczasowe nia zainteresowanie.Pozostale 149 wysp Aleuckich stanowily nie tylko smaczny kasek w wojnie o cenne futra Ottera-wydry morskiej, ale tez stanowily i stanowia do dzis strategiczny cel-pomost laczacy dwa, czesto wrogo do siebie nastawione ..kontynenty.





Po prawej-Kanada,USA i Alaska,po lewej Korea, JAPONIA I Rosyjska Kamczatka – na wprost rozciagniete w poprzek polnocnego Pacyfiku na 1800 mil i ograniczajace polarne morze Beringa od poludnia – Aleuty.

Tak wiec pierwsza wojna na Aleutach – krwawo spacyfikowana przez rosyjska wyprawe mysliwska – wojna o Aleuckie wyspy Unanganow,o ich wolnosc ,niezaleznosc od zachcianek pijanych mysliwych i o wydre morska, bedaca podstwa przetrwania na tych nieludzkich terenach,  zakonczyla sie kleska i masakra Unanganow,oraz prawie wymazaniem ich z Historii(zobacz post # 56-Aleuty –Tylko dla orlow).



                  II wojna Swiatowa na Pacyfiku-( za jej poczatek uznaje sie atak Japonski na Pearl Harbour 6/7 Grudnia 1941),  przyniosla niemal panike w nieprzygotowanych na taka ewentulanosc sztabach amerykanskiej armi. Zastosowana przez Rosjan XVIII wieku taktyka zabich skokow - zajmowanie  wyspy po wyspie ,od zachodu na wschod..mogla zostac powtorzona przez Japonczykow w II wojnie swiatowej…i zostala. Rosjanie w XVIII w.zaczynali swoja inwazje na Kamczatce – polozonej zaledwie 80km od pierwszej zachodniej aleuckiej wyspy Atu, tak Japonczycy zaczeli od tej samej Atu-korzystajac z XX wiecznej techniki, lotniskowca i okretow transportowych.Zajeli Atu i pobliska Kiske praktycznie bez wystrzalu…gdyz za wyjatkiem 9 osobowego zespolu ..meteoreologow i..jednego psa..nikogo na niej nie bylo.Amerykanie ,bedac po zakupie Alaski a razem z nia Aleutow z rak Rosjan w 1864 roku, wlascicielami (formalnymi) tych ziem,mimo, ze Unalaska wzmacniana byla juz od 1939 roku,nie byli na odparcie ewentualnego ataku Japonczykow przygotowani.A przeciez  ze strategicznego punktu widzenia zajecie wschodnich Aleutow(do ktorych Unalaska nalezy bedac czescia wschodniego archipelago wysp Lisich..), oraz tankowane w polowie drogi na lotniskowcu -  oznaczalo dla Japonskich samolotow mozliwosc  atakowania celow zachodniego wybrzez USA ,z San Francisco i Los Angeles wlacznie!!

Amerykanscy stratedzy w oparciu o istniejaca na Unalasce wioske zbudowali miasteczko barakow - Fort  Mears,przy okazji niszczac wiele pochodzacych z roznych ,siegajacych az 9000 lat wstecz stanowisk archeologicznych,-zolnierze wymieniali sie miedzy soba bezcennymi dla nauki - koscianymi maskami, nozami i rzeczami wykopanymi przy okazji budowy swoich barakow, lub poszukiwali ich po prostu z nudy!










                        












   




Na pobliskiej wzgorzu Bunker Hill,urzadzili baterie 155 mm armat, magazyny amunicji, 22 schroniska i bunkry .Ale najwiekszy wysilek “wojenny” wlozono w budowe Fortu Schwatka na gorze Ballyhoo, ponad 350 metrow wystajacej nad wzburzone morze Beringa i Dutch Harbor lezacy wprost u stop wzgorza.Jest to najwyzej na swiecie zbudowany amerykanski fort przybrzeznych bateri, zdolny wytrzymac trzesienie ziemi i wiatry o predkosci ponad 200km/h !.

Baterie polaczone byly(i sa czesciowo zachowane do dzisiaj) siecia tuneli i bunkrow pozwalajaca przemieszczac artylerzystow, wraz z amunicja ,pod ziemia z jednej strony wzgorza na druga. Wszystko to , oraz dwa lotniska,u stop gory Ballyhoo w Dutch Harbor i na wyspie Umnak (pozniej tez na wysunietej daleko na zachod wyspie ADAK i nastepne na Amchitce),mialo sluzyc obronie Fortu Mears(w sumie okolo 10 000 zolnierzy stloczonych w prymitywnych barakach), wszystkich 3 zatok Dutch Harbor i.. zachodniego przedsionka USA przed inwazja Japoni.Miala obronic ..i nie do konca obronilo.
 Ta ,jak ja pozniej nazwano- “zapomniana wojna” miala 3 odslony- atak Japonczykow 3 i 4 czerwca 1942 na Dutch Harbor - startujace z malych lotniskowcow “Ryuyo” i “Junyo” samoloty(zespol morski skladal sie jeszcze z 2 ciezkich krazownikow oslony)-pokonujac zla, jak zwykle na Alutach, pogode i odleglosc zaledwie 170 mil – w sumie tylko 13 bombowcow i 9 mysliwcow ‘ZERO” , przez okolo 20 minut zbombardowaly zamieszkala czesc Unalaski - Dutch Harbor i doslownie zmiotlo i wypalilo baraki Fortu Mears.Tak ,ten niewielki o srednicy 4 km obszar widoczny na zdieciu #2 .Pozostale Japonskie samoloty –zagubione w aleuckiej mgle ,z trudnoscia odnalazly poklady lotniskowcow i..nie wziely udzialu w akcji.Straty amerykanskie to 45 zolnierzy- Japonskie- jeden mysliwiec..











Fort Mears 3 Czerwca 1942 – poczatek Japonskiego ataku.



Juz pare dni pozniej 7 czerwca 1942 Japonczycy w sile 1200 zolnierzy z 2 krazownikow,  zajeli bez wystrzalu wyspe Attu, a piec dni pozniej nastepnych 500 japonczykow opanowalo Kiske.Z 9 amerykanskich zolnierzy/meteorologow (i jeden pies - dowcipnie nazywany “ Eksplozja”) - nie byli w stanie przeciwdzialac tej inwazji. Do psa(bohatera ;o) jeszcze wrocimy, ale historia jednego z amerykanskich zolnierzy podoficera Williama C.House ,ktory przetrwal 50 dni oblaw Japonczykow ,wiedzacych ze sie ukrywa  w jaskiniach i tundrze –zywiac sie korzonkami i surowymi, zlapanym w rece krylem, zasluguje na osobne opowiadanie.Nawet Japonczycy ,docenili jego desperacje i wole walki,kiedy juz sie sam ujawnil i poddal ,wyleczyli go i zapewnili niezwykle dobre warunki internowania.W obliczu zagrozenia z Zachodu- zajecie wysp Atu i Kiska przez japonskie garnizony ze znaczacym strategicznie lotniskiem na Kisce - przyspieszyly potrzebe posiadania lotniska ,a raczej 2 lotnisk, jednego w Dutch Harbor, drugiego na sasiedniej..Umnak.Budowa ich na podlozu z kruchej skaly wulkanicznej,pumeksu,tufu i w tundrze zajelaby miesiace- dlatego tez zastosowano.. prefabrykowane,laczone miedzy soba ,wykonane z perforowane blachy, skladajace sie z tysiecy elementow pasy startowe, ktore ukladano na z grubsza wyrownanym buldorzerami terenie.I mimo, ze oba lotniska-Duch Harbor i Umnak wykonano w niesamowicie krotkim, jak na te warunki terenowe i..pogodowe terminie 9 dni…kosztowaly one zycie wielu Amerykanow z personelu naziemnego i pilotow.Czesto – w silnym strumieniu powietrza za silnikami ciezkich maszyn, te metalowe elementy podrywaly sie zabijajac mechanikow i niszczac inne samoloty szykujace sie do startu.
Wspolczesne lotnisko Dutch Harbor to dokladnie lotnisko wojskowe z II wojny swiatowej,odnowione baraki dowodztwa i drewniana wieza kontrolna-mieszcza Muzeum II Wojny Swiatowej na Aleutach.Tuz obok, u stop gory Ballywoo i fortu Schwatka jest terminal kontenerowy, gdzie zawijal moj statek-Maersk Damietta-na zdieciu niebieski kadlub widziany z historycznej wiezy lotniska I z drogi dojazdowej do lotniska.









                 











Druga odslona tej  wojny bylo znalezienie-przez czysty przypadek, prawie nie uszkodzonego ,sprawnego japonskiego mysliwca“Zero” na sasiedniej do Unalaski wyspie Akutan.Natomiast trzecia-to pelne porazek amerykanskich odbicie Zachodnich Aleutow .Ale po kolei;o)  

Przyslowie Japonskie mowi - Kto potrafi kontrolowac powietrze - ten zwycieza w wojnie ..MITSUBISHI A6M ZEKE Rei Shiki- zwano popularnie “ZERO”,bylo przynajmniej na poczatku dzialan na Pacyfiku-najdoskonalszym samolotem mysliwsko-bombowym - doslownie zaden,a napewno, zaden amerykanski samolot bojowy, nie mogl mu dorownac w zwrotnosci, osiagach i uzbrojeniu..



              
Gesi “Imperialne” na Aleutach zyjace na swobodzie w Japoni-tylko w ogrodach Imperatora. Japonski szkic przekrojowy “zero”.


Trudne zadanie skonstruowania wielozadaniowego samolotu mysliwsko – bombowego dowodztwo Japonskiej marynarki wojennej powierzylo mlodemu, zaledwie 33 letniemu Jiro Horikoshi.Przycisniety do muru szalenie krotkimi terminami, wysrubowanymi wymaganiami(lekki ,sprawny,ciezko uzbrojony-2x dzialka20mm+2x karabiny maszynowe kal.7.7, do tego 2x bomby, predkosc nie mniej niz 500 km/h,duzy zasieg -8 godzin lotu z predkoscia ekonomiczna, oraz wznoszenie na 3000 metrow w 3.5 minuty) przekraczajacymi osiagi innych wspolczesnych konstrukcji…Horikoshi zbudowal slynny mysliwec “zero” .Pozbawil go wszystkiego co bylo zbedne,za ciezkie, lub niefuncjonalne..

     W niespelna dwa lata ,juz w kwietniu 1939 pierwsze wyprodukowane “zera” –nazwane tak od japonskiego..roku ustanowienia  Imperium Japoni(rok 5600 ,wiec oznaczony w marynarce wojennej  jako “00”) zostaly oblatane, a w 1940 pierwsze 15 sztuk uzyte bojowo w ..Chinach. Pomimo ostrzezen pilotow amerykanskich w ramach wolontariatu walczacych przeciwko nim w Chinach, zignorowanych przez dowodztwo - dopiero atak w Pearl Harbor w grudniu 1941 ,rozpoczeta wojna na Pacyfiku - w tym atak na Dutch Harbor 3 i 4 Czerwca 1942 -uzmyslowil Amerykanom, ze “zero” parametrami wyprzedza swoja epoke i oni sami nie maja nic, co mozna mu przeciwstawic. Przewaga Zero stopniowo malała w drugiej połowie 1943 r., gdy lotnictwo amerykańskie zaczęło wprowadzać do walki szybsze i lepiej uzbrojone F6F *Hellcat i F4U *Corsair. Japończycy, usiłując przeciwdziałać temu zagrożeniu,produkowali nowe wersje Zero,ale nie mieli do nich wystarczajaco dobrze wyszkolonych pilotow..wiec wlasnie wtedy biorac tez ogolna sytuacje swoich wojsk na calym Pacyfiku,przyjeli taktyke”kamikadze”.



 Autor “za sterami F6F *Hellcat na pokladzie lotniskowca USS “YORKTOWN CV-10”- oraz F4U *Corsair w wersji dla lotniskowcow –ze skladanymi skrzydlami.
Ale nim do tego doszlo Aleuty odegraly znaczaca role w..pozyskaniu jednego, jedynego , prawie nie uszkodzonego egzamplarza “Zero” .Inny bohater Pacyfiku ,Alaski i Aleutow - jeden z niezliczonej ilosci dalekodystansowych wodnosamolotow - PBY-5A Catalina (Grunman Goose-najwolniejszy bojowy samolot swiata-ale jakze sympatyczny, latwy w pilotarzu i przydatny-do dzisiejszego dnia sa egzemplarze latajace na Alasce !!!) - zagubiony we mgle, wracal z dlugiego patrolu,przypadkowo przelatujac nad  wyspa AKUTAN, lezaca tuz na polnoc od Unalaski.


Jego 2 pilot obserwator,poobijany w targanym wiatrem samolocie,wymiotujac na wskutek choroby lokomocyjnej przez boczne okno obserwacyjne , doslownie na kilkanascie sekund,w dziurze klebiacych sie oblokow mgly-zauwazyl lezacy “na plecachna plaskiej czesci wyspy-prawie nieuszkodzony mysliwiec “Zero” – ktory w trakcie ataku na Dutch Harbor postrzelany, juz nigdzie dalej nie dolecial. Jego odnalezienie odbylo sie w prawie miesiac po ataku Japonczykow na Dutch Harbor.




19 letni  Tadayoshi Koga pilot “Zera” ,podejrzewany o wczesniejsze ostrzelanie ratujacych sie z Cataliny amerykanskich pilotow - nie przezyl wypadku.Nie da sie wyladowac nawet lekkim samolotem, na podlozu z polamanego pumeksu- choc tundra, ktora go porasta, sprawia optyczne wrazenie plaskiego ,twardego terenu.Nastepnym – dla amerykanow prawdziwie szczesliwym zrzadzeniem losu, bylo to, ze dwa pozostale “Zero” z tego samego skrzydla –pilotowane przez jego,Kogi przyjaciol nie wykonaly standardowego rozkazu japonskich dowodcow, spalenia, lub zbombardowania wrakow “Zero”, zeby nie dostaly sie w rece wroga…Przyjaciele Kogi liczyli na to ,ze ich kolega sie uratowal i zostanie zabrany przez jedna z kilku lodzi podwodnych, ktore wspomagaly atak na Dutch Harbor, a mialy za zadanie podejmowac zestrzelonych w walce pilotow japonskich.
W ten sposob Amerykanie dostali wprost w rece egzemplarz “Zero”,ktory po rozmontowaniu,przewiezli do ..bazy w San Diego(kolo portu w Los Angeles - lotnisko uzywane jest do dzisiaj,co do balonowego hangaru–nie jestem pewien ,czy to ten sam;o)),pracujac 24 godz. na dobe - zmontowali, naprawili  i..24 wrzesnia 1942 oblatali-wykrywajac jego , “Zera” tajemnice. Bardzo szybko tez zmodyfikowano standardowa instrukcje pilotow US AIR Force - “ Nawet lecac najlepszym samolotem amerykanskim - nigdy nie podejmuj walki z japonskim  “Zero”…


JAPONSKIE ZERO z ALEUCKIEJ WYSPY AKUTAN…..w czasie testow.. w Los Angeles USA


Odbicie z rak japonskich wysp Attu I Kiska to nastepna epopeja.Pod presja opini publicznej-te dwie wyspy aleuckie byly jedynymi amerykanskimi terytoriami znajdujacymi sie pod japonska okupacja w trakcie calej wojny! Juz w sierpniu 1942 lotnictwo amerykanskie zbombardowalo Kiske,pod koniec miesiaca zbudowana niezwyklym wysilkiem,opisywana juz metoda-lotnisko polowe na wyspie Adak.Nastepna baza armi i lotnictwa  byla wyspa Amchitka uruchomiona w styczniu 1943 roku.W obu przypadkach- japonskie patrole wyslane wczesniej na te wyspy uznaly za niemozliwe zbudowanie tam jakiegokolwiek bazy ,a juz napewno nie lotnisk.
Ale Amerykanie tez przerobili swoja lekcje - kto panuje w powietrzu ten wygrywa batalie..W oparciu o te bazy(wojskowe miasto na Adaku przekroczylo 90 ooo osob!) ,angazujac ponad 240 samolotow,,3 pancerniki,7 krazownikow i 20 niszczycieli, oraz wiele lodzi podwodnych i jednostek pomocniczych ,oraz 11 000 sily ladowe 7 dywizji piechoty. w 3 tygodniowej majowej (1943) kampani wyparli z Attu - 2600 Japonczykow.ups! Przy tej dysproporcji sil, straty amerykanskie byly dotkliwe ,okolo 1700 rannych i zabitych- na wkutek bledow w dowodzeniu,przestarzalej broni i walk miedzy wlasnymi oddzialami.
Morskie sily amerykanskie -17 okretow umieszczone wokolo Kiski ,uniemozliwialy wpierw dostawy zaopatrzenia ,a pozniej ewakuacje sil japonskich.Pomimo tego, japonskie lodzie podwodne pod oslona zlej pogody- byly w stanie pod koniec maja 1943 ewakuowac z wyspy okolo 700 swoich zolnierzy. Prowadzac bombardowania i ataki z powietrza amerykanie “zmiekczali opor” japonczykow i czekali na gotowosc swych sil ladowych do przeprowadzenia kolejnego desantu.W lipcu okrety amerykanskie opuscily chwilowo swoje pozycje, aby, jak podejrzewano przechwycic i zniszczyc zblizajaca sie armade japonska przybyla w celu ewakuacji wyspy.




 

Dziennik okretowy pancernika “New Mexico”opisuje 8 silnych ech radarowych okretow japonskich,  poruszajacych sie z predkoscia 17 wezlow okolo 80 mil morskich na poludniowy zachod od wyspy.Amerykanskie okrety stoczyly zacieta walke z silami japonskimi.Wystrzelono cale tony amunicji,zapisano korekty salw w miare jak “flota” japonska zmienala swoj kurs.Wystrzelono amerykanskie torpedy,gwaltownymi zwrotami unikano zauwazonych sladow torowych kilkanastu japonskich torped.Mimo, ze zolnierze amerykanscy czuli podmuchy i bryzgi wody ciezkiej artyleri japonskiej,nie odnotowano bezposrednich trafien,choc jak sie okazalo uszkodzen okretow i strat w ludziach bylo sporo od sredniej i malych kalibrow pociskow."Bitwa morska" zakonczyla po okolo 1.5 godzinie , pelnym “zwyciestwem” floty amerykanskiej.Wedlug zrodel japonskich – nie bylo w tym czasie i w tym miejscu ani jednej nawodnej Japonskiej jednostki!!!, (prawdopodobnie) tylko dwie japonskie lodzie podwodne zamarkowaly obecnosc "FLOTY". W tym samym czasie rzeczywista armada japonskich sil ewakuacyjnych, nadplywajac z polnocnego wschodu,bez jednego strzalu,we wzorowym porzadku i w idealnej ciszy radiowej, wplywajac do zatoki na Kosce, w ciagu 45 minut, ewakuowala swoj garnizon,niestety nie powiadamiajac o tym Amerykanow.

   W miesiac pozniej, silnym bombardowaniem rozpoczeto kampanie na Kisce, pomimo raportu jednego z wlasnych pilotow ,ktory wbrew rozkazom wyladowal na pooranym lejami po amerykanskich bombach lotnisku, spokojnie odwiedzil wieze i budynki lotniskowe, z takim samym spokojem przez nikogo nie zaczepiany,zabierajac pare “pamiatek” po Japonczykach, powrocil do bazy, meldujac ,ze na Kisce nie ma juz ani jednego Japonczyka..Desant 34 300 zolnierzy amerykanskich i kanadyjskich, wspierany przez 5 pancernikow, flote mniejszych okretow, po kilkunastu potyczkach stoczonych..miedzy wlasnymi oddzialami w zlej aleuckiej pogodzie,zdobyciu placowek na wzgorzach, przy duzych stratach na minach pulapkach ,zostawionych przez japonskich zolnierzy..uwolnil spod japonskiej okupacji ..psa “Eksplozje”..pozostawionego na wyspie przez ewakuujacych sie Japonczykow.Stalo sie tak moze dlatego, ze cala armada wyplynela z Adaku 13 sierpnia 1943 w piatek?
     Japonski Admiral Karuzo Akijama dysponujac silami 5381 zolnierzy,trzymal przez przeszlo rok czasu,na calym Aleuckim teatrze wojennym ponad 300 000 armie sil USA i Kanady ,sil morskich i ladowych, setki samolotow ,dziesiatki ciezkich okretow, okretow podwodnych i setki jednostek pomocniczych-sil tak bardzo potrzebnych na innych teatrach wojny na Pacyfiku.












Zolnierze amerykanscy odbijaja wyspe Attu

Obie Armie Japonska i Amerykanska w trakcie kampani Aleuckiej toczyla choroba zwana Aleuckim syndromem,aleucka  MALARIA,lub aleucka depresja-spowodowana ciaglymi zlymi pogodami, depresja, oddalenie od domu, skokami cisnienia atmosferycznego ,wiatrami, mglami i opadami.Otoczenie - tundra ,wiec calkowitym brak drzew,powodowal tak wielki spadek nastrojow ,ze wiekszosc strat obu armi to samobojstwa ,samookaleczenia. i.. alkoholizm. Dochodzilo do uzycia broni przeciwko sobie I kolegom, walki miedzy wlasnymi oddzialami, amerykanska zwycieska za bitwie morska kolo Kiski - tez byla poniekad spowodowana Syndromem Aleuckim.










Szpitale wojskowe przepelnione byly rannymi od ran rzeczywistych,ale tez samookaleczen, prob samobojczych, z ktorych duzy procen byl skuteczny. Olbrzymie ilosci zolnierzy obu armi leczono tez na wskutek pogryzienia przez szczury - inwazja ktorych nastapila z wysypisk “wojskowych” smieci..a ktore, zawleczone na wyspy z wojskowymi dostawami , nie mialy w przyrodzie naturalnych wrogow.Czy juz wiecie czemu czesc zachodnia archipelagu Aleutow,w tym wyspy Kiska I Attu okupowane przez Japonie, nosza nazwe “Wysp Szczurzych”? Juz nawet pomijajac to , ze przed nimi byli rosyjscy mysliwi.Plaze Kiski i Attu doslownie tonely w ..japonskich smieciach ,Amchitki, Umnaku ,a szczegolnie Unalaski w amerykanskich.”Atrakcja turystyczna” Unalaski jest dzisiaj pobliska plaza zwana “szklana” – zamiast naturalnych kamieni powulkanicznych ,czy czarnego wulkanicznego piasku-jest tam powojskowe ,starte przez fale przyboju, szklo z wojskowych dostaw -potluczonych butelek po piwie, alkoholu i lekarstwach…Wspolczesni najemni pracownicy firm rybackich Unalaski cierpia na ten sam aleucki syndrom-rzadko konktrakty,z przewami urlopowymi w cieplym klimacie, przekraczaja dwa lata.Na przyklad pracownicy sluzby brzegowej USA( Coast Guard) – po dwoch, z przerwami, latach na placowce na Unalasce,maja zagwarantowane nastepne zatrudnienie na  placowce na Florydzie, w Miami,lub Tampie..
W maju1945 roku – na tak wlasnie zasmiecone i zdegradowane wojna,polowaniami i ..kradziezami (zolnierze,czesto dla rozrywki i zabawy strzelali do wszystkiego co sie w aleuckiej mgle ruszalo), zoranymi bombami i ostrzalem artyleryjskim wyspy wrocily niedobitki miejscowej Unangansko,rosyjskiej ,w przewadze skupionej wokolo rosyjskiej cerkwi ludnosci,zastajac tylko zniszczone chaty i tony smieci na plazach.Z oryginalnie 881 osob “ewakuowanych” przymusowo Aleutian, mimo, ze w nienadajacych sie do zamieszkania powojskowych barakach poludniowej Alaski urodzilo sie kilkadziesiat dzieci - ewakuacje przezylo i powrocilo  na Aleuty tylko 450 osob.














A czekala ich jeszcze jedna tym razem Zimna Wojna ,ktora mimo, ze swoje pelne oblicze pokazywala w innych,dalekich od Aleutow rejonach swiata.swoje pietno odbila na tych bardzo wrazliwych w swojej rownowadze ekologicznej, przyrodzie wyspach Aleuckich.

Wyspa Amchitka, jej wojenne lotnisko i pozostala po II wojnie swiatowej infrastruktura wojskowa(czytaj baraki), na podstawie decyzji posledniego pracownika naukowego labolatorium broni atomowej – zostala wybrana na  miejsce jednej z najpowazniejszych prob jadrowych wyscigu zbrojen Zimnej Wojny.Wojskowy pracownik zabral bowiem rodzine na wycieczka na wyspe Iiwspolnie stwierdzili  ze na niej nic nie  ma – co zreszta na pare godzin bylo  atrakcja sama w sobie , ale  po kilku godzinach w siapiacym deszczu zadecydowali, ze to jest miejsce dobre do przeprowadzenia prob, bo jest i tak bezwartosciowe.

Wyposazona w glowice termonuklearna rakieta napedzajaca tomahawki - w 3 sekundy osiagnela dno odwiertu ,a wywolany w ten sposob wybuch nie tylko wypalil olbrzymia podmoska komore ponuklearna ,ale bedac zarejestrowany przez wszystkie sejsmografy swiata, zaklocil i tak niestabilna rownowage napierajacych na siebie plyt tektonicznych i podniosl cala wyspe o..17 stop(5.2 metra!).To wlasnie po tym probnym wybuchu, Amerykanie,kiedy zdali sobie sprawe sily nowej broni I z zagrozenia destabilizacja plaszcza calej skorupy ziemskiej … nagle stali sie zwolennikami moratorium na zawieszenie prob jadrowych.
Trudno dzisiaj to potwierdzic jako przyczyne ,ale faktem jest ze Alaska jest geologicznie niestabilna.Jej mieszkancy przekonali sie o tym dobitnie 27 marca 1964 roku,kiedy to jedno z najwiekszych kiedykolwiek zanotowanych trzesien ziemi, o sile 9.2 w skali Richtera uderzylo w centralna Alaske.Bylo 2x silniejsze i uwolnilo ponad dwokrotnie wiecej energi niz slynne z 1906 trzesienie ziemi ktore zniszczylo San Francisko. Straty byly ogromne,powiekszone jeszcze olbrzymim Tsunami ktore uderzylo w zachodnie wybrzeze.Valdez,cale centrum miasta Anchorage,wybrzeza wyspy Kodiak, wybrzeze Sewards wygladaly jak po ataku bombowym..Tylko szczesciu nalezy przypisywac stosunkowo niewielkie straty 114 zabitych i zaginionych...
Dlatego AMCHITKA jest stosunkowo malo znana - gdyz zrealizowaly sie na niej z przerazajacym ,ale na szczescie nie ostatecznym jak dotad skutkiem, szalone pomysly destrukcji ..naszego swiata.Dobrze ,ze Przyroda,jeszcze znajduje drogi do zneutralizowania ludzkiej samodestruktywnej bezmyslnosci….





                







© cpt.Roman Micinski
______________________________________

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz