cpt.Roman Miciński 
...ZABIORĘ WAS ®
© cpt.Roman Micinski __________________________________________________________
Okno dobrego zycia? TAK! Ups! Po
zastanowieniu sie ,powiem..byc moze, ale tez OKNO ZYCIA wogole...,lub ..smierci...Czytajcie
tytul tego artykolu doslownie i.. w przenosni....,ale takze w odcieniu sarkastycznym...i filozoficznym...jako, ze pewne historie,bez
wzgledu na polozenie geograficzne i kontynentalne odleglosci, z uporem wartym
lepszej sprawy..lubia i potrafia sie ...powtarzac.Przyklad z brzegu – w kazdym
miejscu na Ziemi, lepiej byc mlodym, pieknym i bogatym(...do obrzydzenia
bogatym;o)) , niz... ups! ,ale nie o tym mialem opowiadac;o))
Czy wiecie gdzie mozna zobaczyc Pierwsza Na Swiecie Winde Do Uzytku Publicznego? Albo Najstarszy Napedzany Silnikiem Spalinowym
,bedacy ”na chodzie” Samochod (zwany Pancerny..?.Tak! zgadliscie ;o)) ..w Brazyli
,w stolicy staniu BAHIA – Salvadorze .
W innych dziedzinach,Bahia i Salvador,
moze nie byly i nie sa tak mocno zaawansowane technologiczne ,ale to nie znaczy
,ze czas zatrzymal sie tutaj w miejscu, bo od czasu ladowania wielkiej wyprawy
generala Tome de SOUZA w 1549 roku,zmienilo sie tutaj wszystko ,ale tez ...wiele
zostalo zachowane dla przyszlych pokolen.Wynika to miedzy innymi z tego, ze
wolny ,ale stabilny rozwoj ,brak wojen i demolujacych wszystko co zastane,politycznych
przewrotow...pomaga zachowaniu pamieci Histori ,pamieci zakletej w
architekturze ,przedmiotach...,a nawet w genach zmieszkujacej brazylijski stan Bahia
ludnosci...Tak na marginesie - Stan Bahia jest 2x wiekszy od Polski ,ale ma
tylko ..1/3 Jej ludnosci ..
Na zdjeciu-Palac Rio Branco-Muzeum i byla
siedziba Generalnego Gubernatora stanu Bahia...
Wrocmy jednak do poczatkow...Podroz Amerigo Vespucci wzdluz wybrzezy
dzisiejszej Brazyli, odkryla dogodna zatoke nazwana zgodnie z kalendarzem (01 listopada
1501 r.) -Swiety Zbawiciel z Zatoki Wszystkich Swietych - Salvador da Bahia de
Todos os Santos(a mowilem uczyc sie jezykow! - portugalski bylby jak
znalazl;o))).
Zatoka zasiedlona pozniej zostala przez zaloge ..francuskiego statku, ktory
rozbil sie u jej wybrzezy.Oni bowiem,osiedlajac sie tutaj, ustanowili pierwsza
kolonie,wspoldzialajaca z miejscowymi
Indianami,rowniez dzieki szacunkowi jaki zdobyl jej dowodca,slynny Dioga
Alvares,zwany w lokalnym dialekcie – CARAMURU - czyli „syn grzmotu”.Udalo sie
to dzieki ...technice, a dokladniej, dzieki jednemu,jedynemu wystrzalowi
skalkowki oddanemu ..w powietrze...Dopiero w 1536 roku pojawil sie tutaj ,z
nadania krolewskiego, pierwszy Portugalczyk - Francisco Pereira Cuntinho,ktory
za okrutne traktowanie miejscowych Indian zostal ..zjedzony ups! ...w czasie
wielkiej indianskiej, rytualnej ..fiesty ,na terenie dzisiejszej miejskiej
dzielnicy Barra.
Jak pamietacie z postu # 68 –Brazylia-Santos-Kawa jest zlotem.. cytuje z
pamieci „...kolejna wielka portugalska wyprawa , w celu ustanowienia
centralnego zarzadu nad cala brazylijska kolonia - byla wyprawa w 1549 roku.
Okolo 1200 kolonistow, pod wodza generala Tome de Sousa, dotarlo do kapitaneriji
Bahia”.Krol Jan III portugalski , z checi uzyskania kontroli nad olbrzymim
obszarem odkrytej Brazyli(wtedy jeszcze nie miala nawet tej nazwy..) - powolal
generala Tome de Sousa, Gubernatorem Generalnym .Wyprawa skladala sie, oprocz
oczywiscie zolnierzy ,....z biurokratow( a jakze, kazde Imperium zbudowane jest
na..papierze ....produkowanym przez biurokratow) i, co bylo nie mniej wazne – z
misjonarzy, w tym licznej grupy Misjonarzy Jezuickich.Wiara , na mieczach
zolnierzy i w oparciu o szybko zbudowana twierdze Sao Salvador , miala sie
krzewic wsrod poganskich Indian ups! mieszkancow. Nazwa miasta- Bahia (zatoka)
i Salvador przez dosc dlugi czas funkcjonowala zamiennie i..rownoznacznie..;o))
Kolonizatorzy wybrali miejsce i ustanowili podstawy jego budowy ,przewidzieli
tez kierunki jego dalszej rozbudowy i..obrony, a w ciagu 20 lat caly region
wprost eksplodowal produkcja przywiezionej z Afryki( z portugalskich koloni na
wyspach Zielonego Przyladka i z Afryki Zachodniej) , trzciny cukrowej, wpierw w
oparciu o sile robocza miejscowych Indian,a po epidemi czarnej ospy, ktora
przetrzebila Indian w 1560-tym roku,w oparciu o sprowadzanych na wielka skale,
niewolnikow z Afryki Zachodniej.Szacuje sie, ze olbrzymia wiekszosc z... 5
milionow sprowadzonych z Afryki niewolnikow, przeszla przez miejscowy targ
niewolnikow,w gornej czesci miasta, o nazwie,jakze charakterystycznej - Pelourinho
(Pregiez ).
Do dzisiejszego dnia funkcjonuje w
nazwie pozostalego w centrum starego miasta placu - z jednej strony placu byl
targ niewolnikow,naprzeciw kosciola pod wezwaniem „ Rozanca Maryji dla Czarnych”
(jedyny kosciol w miescie posiadajacym ...365 kosciolow,i klasztorow - do
ktorego wpuszczano czarnoskorych niewolnikow na modlitwe). Po drugiej stronie
tego samego placu - stal oczywiscie pregiez ,na ktorym ,w zasadzie bez przerwy ,
dyscyplinowano co krnobrniejszych niewolnikow... W owych czasach bardzo
efektywnym okazal sie tez jezuicki
pomysl tzw.Aldeias(kilkadziesiat ich powstalo w okolicy Salvadoru).
Byly to wioski skupiajace
miejscowych Indian ,a pozniej rowniez czarnych niewolnikow , wokol pierwszych
szkol w Brazyli,w ktorych, pod scislym rezimem i dyscyplina ksiezy, probowano
wprowadzic wiare chrzescijanska i etos pracy na plantacjach ,w zamian za
..wiare ,wyzywienie i opieke.”Cywilne”, choc malo cywilizowane, sposoby zmuszenia Indian do ciezkiej pracy na
plantacjach - przy pomocy bata, niewolnictwa,przymusowej pracy za dzierzawe
poletek ziemi, czy wreszcie”marchewki”, w postaci wyplaty dniowki w naturze ,wszystkie
zawiodly.Ksieza jezuiccy,Manoel da Nobrega , Jose de Archeta i Joao A. Navarro wymyslili i wprowadzili
wiec system, ktory nie tylko ustanowil (i ustawil finansowo) Kosciol Katolicki i
jego jezuicki odlam w Brazyli , ale tez zapewnil jego dominacje nad umyslami
mieszkancow koloni. I to bez wzgledu na to skad pochodzili – czy z plemion
indianskich z Brazyli, z (pozniej w od 1888 roku wyzwolonych) afrykanskich
niewolnikow, czy z najnizszych klas wlasnego, portugalskiego osadnictwa .System
ustanowil finansowa zaleznosc od
Kosciola i zdobyl niespotykane gdzie indziej w tak krotkim czasie, bogactwa dla
Kosciola.W XVI wieku ,historia to potwierdza,wzrastajaca potega kosciola katolickiego
natrafila na opor krolewskich namiestnikow i... jezuickich ksiezy i ...nowo
powolanego biskupa Dom Avaro.
Biskup – w celu wyjasnienia
szczegolow sporu, zostal zawezwany na dwor krolewski do Lizbony,ale ...nigdy
tam nie dotarl,gdyz po rozbicu sie statku w poblizu Cururipe, mimo ze uratowal
sie z katastrofy - zostal podobnie jak Francisco Pereira Cuntinho ... zjedzony
przez Indian...Oh! jakiez to sprzyjajace(dla pozostalych uczestnikow sporu)-zrzadzenie
losu ...ups! ;o))
Pozniejsze krotkie okupacje miasta
przez Holendrow, probujacych ustanowic wlasne kolonie,pomimo dokonanych przez
nich zniszczen, nie zagrozily potedze Kosciola w Salvadorze. Do dzisiejszego
dnia, jest siedziba Arcybiskupa
Brazyli,a General Tome de Souza , z
pomnika na placu Prefektury Miasta(naprzeciw Rady Miasta i slynnej windy
Lacerda), ma doskonaly widok na piekno zalozonego przez siebie , ale
rozbudowanego w oparciu o potege Kosciola,miejscowych plantatorow i finansistow , miasta.
Jak widac na zdjeciach miasto
zbudowano w dosc trudnym terenie, u stop klifu i na jego polozonym 73 - metry
wyzej szczycie.Sa to zapadajace sie w morze,
dwa poziomy tego samego lancucha gorskiego, dzielace to piekne miasto na
czesc dolna –Baixe i gorna- wspomniana Alte, czyli potocznie zwana
Pelourinho(pregiez) .Cala historyczna dzielnica najstarszego gornego miasta
doczekala sie w 1985 roku wpisania na Liste Swiatowego Dziedzictwa i
..odnowienia , choc z niektorych starych budynkow zachowaly sie jedynie
fasady...
Miasto , miedzy innymi przez eksport
cukru,kakao(pozniej bawelny i tytoniu), oraz zyskom z handlu niewolnikami z Afryki
,do 1650 bylo najwieksza metropolia Polkuli Poludniowej,a do 1763 roku bylo
stolica portugalskiej Brazyli.Wraz z przeniesieniem stolicy kraju do Rio de Janeiro,przeniesienie
czesci rynku niewolnikow w tamte regiony(rozwoj planatacji kawy w stanie RIO ,oslabienie
pozycji w produkcji cukru) ,rozwoj miasta spowolnil ,choc dalej bylo ono znaczacym
elementem brazylijskiej ekonomi i najwiekszym odbiorca ...kruszcu brazylijskiej
goraczki zlota,tak potrzebnego do budowy i odnowy istniejacych kosciolow i powiedzmy
to glosno...do innych celow..;o).Mamy wiec wspolczesnie , wsrod 365
kosciolow,klasztorow i kaplic, prawdziwe perly kazdego zreprezentowanych stylow,od czasow kolonialnych-
na przyklad
Konwent Franciszkanow.Szczyci sie on
najwiekszym w Brazyli zbiorem portugalskich w stylu... kafli (azulejos),
z malowidlami scen z mitologi greckiej i
lacinskimi sentencjami prawd zyciowych-od podejscia do bogactwa... do rownosci
wobec smierci.
Znajdujacy sie tym samym kompleksie -Kosciol
Franciszkanow,z barokowym oltarzem i wystrojem wnetrza z poczatku XVII w. ,dzierzy
tytul „najdostojniej” wyposazonego kosciola w calej Bahi ,jako ze wlasnie tutaj zostala zrealizowana idea „zlotego kosciola” narodzona w Lisbonie . Jest najokazalej
wyposazonym, w nie tylko w kolejny zbior azulejos, ale przede wszystkim, w
zlocone zdobienia i zlotem malowane drewniane rzezby.Niech zdiecia mowia same
za siebie...
Inna perla jest polozona w poblizu
Bazylika Katedralna i doslownie dziesiatki (zeby nie powiedziec – setki - pamietamy
jest ich... 365) innych kosciolow.
Mnie szczegolnie zainteresowal polozony na
krawedzi klifu - z przepieknym widokiem
na ..BAHIA(zatoke) - Ingreja da Misericordia-Kosciol Przebaczenia i Odkupienia-
skladajcy sie z klasztoru (osobno meski i zenski), kosciola(specjalne ,osobne
miejsce dla kobiet..) i ..pierwszy w
Brazyli ..szpital znajdujacy sie w tym samym kompleksie. Moze z zewnatrz nie
wyglada az tak imponujaco,ale srodek jest warty wizyty...gdyz,
ten aktualnie nieaktywny klasztor, w
swoich murach, zgodnie zreszta z nazwa ,przechowuje tysiace ,czesto nie do
konca odkrytych tajemnic i histori.Sam kosciol-choc stosunkowo niewielki - przepiekny
,podobnie jak 2 klasztory i szpital , powstal i utrzymywal sie (dzisiaj
powiedzielibysmy ) ze sponsoringu...choc, (musimy to tutaj powiedziec) tak
naprawde..z...grzechu .Kto go nie ma - niech pierwszy rzuci kamien..z balkonu ...ups!
To wlasnie tutaj za rowno wielce mozni
i mniej mozni stanu Bahia , mogli odkupic swoje grzechy i uzyskac ich przebaczenie..oraz
zapewnic sobie pobyt wieczny.. w Niebie. A ze grzechu w kolonialnym
spoleczenstwie, opartym na wyzysku nizszych klasowo niewolnikow, indian,
wreszcie wlasnych przybylych z Portugali kolonistow , nie brakowalo...stad
piekno i rozmach w budowie i wyposazeniu klasztoru...!
Klasztor mezczyzn oczywiscie, w tym
spoleczenstwie zbudowanym na patryjarchacie, wyraznie korzystal z dodatkowych
przywilejow-na przyklad posiadal az 17 wielkich okien z widokiem na zatoke,zapewniajacych
rowniez powiew swiezej bryzy, co w tropikalnym klimacie, nie bylo bez
znaczenia.Dla porownania czesc zenska klasztoru, miala takich okien zaledwie
trzy...
Klasztorami, kosciolem i szpitalem
zarzadzala Rada Donatorow, wsrod czlonkow ktorej wybierano oczywiscie Prymasa –
ktory niekoniecznie musial byc
najwiekszym grzesznikiem (ups!) ,ale koniecznie musial byc glownym sponsorem (i to wieloletnim) kosciola.Nie
umiem Wam powiedziec ,czy dzieki tej
charytatywnej w koncu dzialalnosci ,udawalo im sie zmazac swoje popelnione na
poteznych plantacjach, (pozniej
fabrykach i w zegludze ), albo osobiscie , albo w ich imieniu, grzechy...Wiem
natomiast ,ze ich loza zajmujaca spora czesc „cywilnej” czesci klasztoru... nie
zniechecala do tej charytatywnej w koncu dzialalnosci...
Zeby zostac sponsorem powolanym do Rady(historia
o tym milczy.... choc mocno podejrzewa powiazania rady z tajnymi stowarzyszeniami
np.Luminatow, czy z loza Masonska ), a juz napewno Prymasem - nie wystarczylo
byc bogatym (obrzydliwie bogatym..ups!) lokalnym czlonkiem establiszmentu,
trzeba bylo tez miec.... czyste rece ups! (to akurat zapewniala wykonana we
Wloszech ,marmurowa umywalka i studnia zaopatrujaca w wode szpital - oczywiscie
wysilkiem niewolnikow ;o)) ,
Trzeba bylo byc najlepiej bezennym i
bezdzietnym mezczyzna, tylko ci bowiem, w swietle zwyczaju, mogli decydowac o
przeznaczaniu i wielkosci kwot na korzysc konwentu w zaleznosci od np.(ilosci
popelnionych w danym roku grzechow ups!) wielkosci zbiorow... Tylko raz w calej
histori kosciola, zdarzylo sie ze prymasem zostala kobieta...,
ale tylko dlatego ,ze przezywszy 3
swoich mezow...( czarna wdowa...ups!) pozostala bezdzietna..wiec sponsorowanie
klasztoru nie odbylo sie kosztem rodziny. Potrety tych zacnych mezow, zdobia
dzisiaj sale i korytarze i schody ;o)) budynku Rady .
Wiadomo powszechnie, ze grzechy
popelnione z np. z niewolnicami (nie tylko w Brazyli - inne kraje kolonialne
mialy podobne...gleboko zakorzenione....tradycje ups!)
WOGOLE SIE NIE LICZYLY (szczegolnie
jesli niewolnice byly poslubiane - co nie zdarzalo sie czesto), w sumowaniu
wszystkich indywidulanych grzechow, a „mercy” ,czyli grzechow PRZEBACZENIE...
przychodzilo jakby automatycznie..
pod patronatem sw. Barbary,
w tak pieknych
okolicznosciach...Przyrody..;o))
No coz..pozostawaly dzieci ...z takich i
innych zwiazkow, dzieci splodzone w grzechu ,wiec innym, wydaje mi sie ...milym zwyczajem bylo ...zamontowane
w bramie klasztoru ...obrotowe OKNO DOBREGO ZYCIA..doslownie ratujace im
zycie..
Patent –chyba jeden z pierwszych na
swiecie, polegal na tym , ze nieszczesna matka dziecka z nieprawego loza, nie bedaca
w stanie go utrzymac,zostawiala go w obrotowym,drewnianym oknie anonimowo i uderzajac
w dzwon u bramy...oddalala sie w nieznane ..a dziecko...mialo ,po trafieniu pod
szkrzydla klasztoru zapewnione, nie dosc ze opieke szpitala, utrzymanie i zycie
w dostatku, ale tez funkcje i prace pod opieka Rady, ktorej czlonkowie(ups!)
czesto byli przyczyna jego splodzenia...
System w ramach obrony” dobrego zycia” dzialal
nienangannie,mialem w reku najstarsze ksiegi rejestracyjne,oddanych pod opieke
klasztoru ,dzieci...Data urodzenia takiego dziecka..byla data jego trafienia do
„okna zycia”, imie dostawalo od Swietego, przynaleznego do tej daty, a
nazwisko?? ..pewno juz wiecie... TAK! Dostawal nazwisko aktualnego Prymasa (ktory
byl z definicji bezdzietny)...To wlasnie stad Patron potrafil miec np. 3000
dzieci ! ,gdyz srednio(podaje z pamieci obliczenia z ksiag klasztornych)
rocznie pod opieke klasztoru trafialo tutaj ok. 700 dzieci,wiec „okno zycia”
szybko z pojedynczego , przerobiono na widoczne na zdieciu ..podwojne... Wypada
tez wspomniec, ze takie dorosniete „dziecko”- juz na starcie zyciowym mialo
dobre ,bo powszechnie znane i..szanowane nazwisko..(Prawie) same plusy!!!;o))
Czy bedziemy wiec sie dziwic ,ze
przy takiej roznorodnosci..dostepnych genow, w stanie Bahia(ale oczywiscie nie
tylko tutaj) efekty ich dobrego wymieszania – kilka,czy kilkanascie pokolen
pozniej, sa czesto zaskakujace i nie
ukrywajac...piekne..;o)) Bahia slynie z pieknych ludzi...w wersji afrykanskiej
i indianskiej...;o))
Szpital przyklasztorny tez nie
narzekal na brak pacjentow.Dosc, jak na tamte czasy,niezle wyposazony (sponsorzy),zawsze
z pelna medykamentow apteka,szpital pod wezwaniem Sw. Izabeli byl wiodacym w
rowniez w sztuce i technice leczenia. To tutaj w Salvadorze , drugiego Pazdziernika
1915 r wykonano pierwsza w Bahia transfuzje krwi ...
Wsrod sponsorow obrony „dobrego
zycia”- jednym z czlonkow Rady, byl pan Jose Henrique Lanat, na tyle bogaty,(i
rodzinnie powiazany z francuskim producentem), zeby 02 Lutego 1901 roku,
statkiem sprowadzic ..pierwszy i najstarszy samochod jaki pojawil sie w Brazyli
–byl nim i..jest do dzisiaj ... zbudowany w 1898 roku przez projektanta,inzyniera
Arthura Krebsa - VCP-Voiture Clement Panhard, typ numer 475 ,model o nazwie Viatura
de Madeira,okreslany jako ...maly pancerny pojazd, o pojemnosci cylindra 797
cm3,z napedem lancuchowym ,sterowany-czyli kierowany... wolantem - tzw. krowim
ogonem (ups!).
Tylko dzieki zonie ,Mari Rosy Manez
Lanat( na zdieciu) ten najstarszy w Brazyli samochod,oparl sie lukratywnym
propozycjom zakupu i..powrotu do Europy, mimo ze jest juz zmodyfikowany...Po pierwszych
jazdach - stalowy „krowi ogon”, zamieniono na drewniane kolo sterujace(kierujace)
i w takiej wersji jest ozdoba przyklasztornego muzeum.
Innym znanym dobroczynca Klasztoru, Kosciola
i Szpitala ..i calego miasta,osoba ktora przyczynila sie do jego rozwoju i
..”dobrego w nim zycia” - byl Antonio de Lacerda.
Z Jego inicjatywy(i za jego
pieniadze) zbudowano i otworzono 08 Grudnia 1873 pierwsza na swiecie, miejska
winde towarowo pasazerska - wysoka na 73 metry.
(Dla porownania-slynny podwojny most
inzyniera Eiffla w miescie Porto-Portugalia-powstal w 1877r.,konstrukcja Statui
Wolnosci-tez zbudowana przez Eiffla - w 1887, a slynna paryska wieza Eiffla - w
1889 roku !)
Spotkanie ktore odbylo sie 4 lata
wczesniej; Antonio,jego zony, tescia, i brata
inzyniera Augusto Federico , zaowocowalo
pomyslem na budowe(ktora rozpoczela sie..juz tydzien pozniej!) hydraulicznej
windy laczacej dolne miasto - plac Cairo(kolo slynnej hali targowej Mercado
Modelo), z polozonym 63 metry wyzej - placem im.General Tome de Souza. W
momencie inaguracji winda przejela od razu ...polowe calego ruchu osobowego,
miedzy dolnym ,a gornym miastem! ..i to pomimo , ze poczatkowa konstrukcja
...wymagala wazenia kazdego pasazera indywidualnie – i sumowania ich wag az do
limitu udzwigu.
Na przyklad , wedlug zachowanej
ksiazki wagowej - 16 Marca 1889 - jeden transport obejmowal: Pana Pine-54
kg,pana Cicer -61 kg,pana Guimaraes -65kg, pana Artura Rios -73 kg i pana Vaz
Ferreira -115kg. Dwie kabiny zostaly zamienione pozniej na cztery, modyfikacje
z 1930 roku zmienily strukture na 2 windy, dodatkowa wieze i ..styl
architektoniczny- na supermodny w tym czasie..ART DECO!
Aktualnie-po kolejnych modyfikacjach,
wymianie silnikow elektrycznych, dolozenia sterowania elektronicznego - ta sama
winda!- obsluguje 4 kabiny po 32 pasazerow w kazdej,przewozi ...28 tysiecy
pasazerow dziennie , podroz trwa..22 sekundy, a kosztuje...15 centow
brazylijskiego Reala...Kolejny obrazek z Salvadorskiego ..”dobrego zycia”...
Dla porzadku - w miescie funkcjonuja jeszcze 2 inne ,linowe kolejki szynowe,
wciagajace mieszkancow i turystow do
poziomu gornego miasta...
Czy w ramach obrony „dobrego zycia”
-mozna posunac sie do uszkodzenia ciala przeciwnika..? To pytanie moze byc
poczatkiem dlugiej dyskusji ,zahaczajacej o obrone konieczna, etyke i ..Historie.W skrocie – wplywy kultury
afrykanskiej w Salvadorze sa widoczne wszedzie ...Na przyklad w jezyku,ktory
zaadoptowal w Bahi olbrzymia ilosc afrykanskich slow, polaczyl z portugalskimi
i jest w uzyciu tworzac specyficzny, dobrze zrozpoznawany,(co wcale nie znaczy
zrozumiany w innych stanach Brazyli), jezyk – slang.
Innym przejawem wymuszonej adopcji
kultury afrykanskiej do zycia w brazylijskim stanie Bahia,(przypomnijmy do
dzisiejszego dnia- z najwiekszym procentem ludosci pochodzenia afrykanskiego) -
jest..religia-Candomble ,ktora chcac przyblizyc pryncypia i swietych
katolickich, musiala wlaczyc w rytualy katolickie... fetysze i bostwa
afrykanskie.I tak np.katoliccy swieci maja swoich afrykanskich odpowiednikow w
tzw. ORIXA – odmianie afrykanskich bostw.
Postaci Czarnoskorych
swietych,obecne w kosciolach , nie sa wiec zaskoczeniem. Z naszego
europejskiego punktu widzenia dziwne?? – nie... prawdopodobnie jedyna droga,
zeby katolicyzm wogole zostal zaakceptowany w srodowisku afrykanskich
niewolnikow i..ich potomkow.Pasterka , w ktorej przed 30 laty bralem w
Salvadorze udzial..wryla mi gleboko w pamiec.... tancami,bebnami i afrykanska muzyka
i kompletnym brakiem powagi chwili... Bardziej przypominala mianowanie nowego
szamana, gdzies gleboko w afrykanskim buszu,czy na savannie, niz jakikolwiek rytual
chrzescijanski...No coz, od tamtej pory poziom tolerancji u mnie wzrosl
znaczaco...Zreszta przyjrzyjcie sie na Internecie zdieciom czarnej Barbi ,czy
skosnookiego Kena...na Papui ,Nowej Gwinei - moga miec nawet kiel dzikiej swini wsuniety w
nos , a na wyspach Pacyfiku- duuuza nadwage...ups! Co kraj to obyczaj...;o))
Innym przejawem „potrzeby chwili” i
reakcja na scisle zakazy posiadania jakiekolwiek broni ,nawet bialej, przez
niewolnikow(maczety potrzebne na plantacjach, trzciny, bawelny i sizalu-byly po
pracy skrupulatnie zbierane, liczone i zamykane w stodolach pod nadzorem)...
byla i jest Capoeria,ktorej Salvador jest do wspolczesnych czasow
niekwestionowana stolica.Jako dowod
wystarczy ze wspomne, ze jest w tym miescie aktualnie ponad tysiac
aktywnych szkol Capoiery.
Zwroccie uwage na gorna linie
reklamowanych na ulicy..recznikow , czy chust..to CAPOEIRA w czystej postaci.
Co to jest ? Juz wyjasniam .. jest
to kolejny spadek z czasow niewolnictwa - dla jednej strony ..( to wersja
oficjalna) - taniec o korzeniach afrykanskich, wykorzystujacy prace calego ciala ,a szczegolnie
nog,przypominajacy troche kiks-boksing, ale tzw. bezkontaktowy. Czarnoskorzy
niewolnicy wymusili na plantatorach zgode na jego uprawianie w szkolach
Capoiery...Dla wtajemniczonych... to szkola ..walki ,uderzenia krawedziami stop
i rak(na wzor karate) byly smiertelne..i nie zostawiajace sladow... tzn. przyczyna
smierci ofiary pozostawala tajemnica,nawet po szczegolowej autopsji. Dla
pozbawionych jakiejkolwiek broni,na codzien uzywana w wasniach
miedzyplemiennych, wtloczonych w baraki jednej plantacji ,czlonkow roznych, oryginalnie
w Afryce, czesto wrogich plemion, sztuka walki Capoeria, byla jedyna ,owiana
tajemnica zastrzezona tylko dla
wybranych ,(a tym scislej strzezona przed wlascicielami i zarzadcami plantacji)
droga, nie tylko do obrony,zalatwiania wasni plemiennych ,ale tez do utrzymania
w sprawnosci ciala..i wspomozenie przez duchy..naszych sil i sil czlonkow naszego plemienia. Wspolczesnie,nieco
skomercjalizowana , ubrana w cepeliowskie(czego sie nie robi dla turystow !)
stroje,Capoiera wciaz kroluje w Bahi.Nie tylko w oficjalnych jej szkolach,
duzych ,miedzynarodowo uznanych i
malych, lokalnych.Na codzien – w swej najbardziej tajemniczej wersji – w
fawelach, gdzie mafijne porachunki, zdarza
sie, ze zalatwia sie w”rytmie” ciemniejszej strony Capoeiry.
Prawda jest jednak tez ,ze
wspolczesne bardzo wysokie zagrozenie kryminalne brazylijskich ulic, w Bahi,
podobnie jak w innych wiekszych aglomeracjach Brazyli –nie wiaze sie juz
bezposrednio z Capoeira...moze dlatego, ze dostepnosc wspolczesnych „srodkow
perswazji” w postaci broni palnej,jest niestety powszechna...Ale nie obawiajcie
sie - „turystyczne” dzielnice Salvadoru - dzieki wszechobecnej policji
municypialnej i turystycznej, przynajmniej w porze dziennej , sa (prawie)
calkowicie bezpieczne...
Historie i tajemnice zwiazane z
Salvadorem,tym najstarszym i tym wspolczesnym, mozna poznawac w
nieskonczonosc...tak wiele sie tutaj dzialo i ciagle dzieje, w tym 3-cim co do
wiekosci (po San Paulo i Rio de Janeiro) ,ale najstarszym i, ide o zaklad,
historycznie najciekawszym miastem Brazyli.Nie wszystkie te tajemnice ,miejsca
i historie doczekaly sie rozwiazania i osobistego poznania,moze jeszcze uda mi
sie dotrzec do ich zrodel i odkryje ich puenty, a wtedy, do pieknego i ciagle
tajemniczego Salvadoru – Bahia, jeszcze raz (moze tez na dary morza?)
...Zabiore Was...
©
cpt.Roman Micinski
