

..ZABIORĘ WAS ® :
© cpt.Roman Micinski
__________________________________________________________
__________________________________________________________
Nie dajcie sie zwiesc przewrotnemu logo tego postu -
bedziemy mowic o wojnach.ale przedstawiony Aleucki wojownik,rybak i mysliwy…podobnie jak jego rodzina i wogole UNANGANIE – aleucccy autochtoni, sa
nizej opisywanych wojen – OFIARA, nie
zas prowodyrem ,czy nawet
– uczestnikiem(w przypadku II wojny swiatowej na Aleutach-miejscowa
ludnosc…po prostu zostala ..usunieta i
przymusowo deportowana z wysp, po
Japonskim ataku na Dutch Harbor w Czerwcu 1942!)
…ALEUTY - wyspy na koncu swiata…,a przynajmniej na Swiata Krawedzi…Krawedzi plyt tektonicznych kontynentow-polnocno pacyficznej i amerykanskiej.tego pieknego ale surowego miejsca na Ziemi nie oszczedzily tez wojny - czy to o ich wlasna ,aleucka ziemie,czy II Wojna Swiatowa , ktora wciagnela ich w swoje tryby, czy wreszcie polityczna - Zimna Wojna i wyscig zbrojen,w ktorej efekcie , Aleuty znaczaco ucierpialy mimo, ze przeciez nie byly w centrum wydarzen ...

Dutch Harbor na
wyspie Unalaska widziane z lotu
..amerykanskiego orla bialoglowego -
stolica Aleutow,maksymalnie ok.4 tysiace w wiekszosci najemnych
pracownikow i..niewiele stalych mieszkancow.Stanowia ok. 85% ludnosci CALYCH
ALEUTOW.Dutch Harbor to najwiekszy port Krabowy I Lososiowy swiata-
przetwornie,baraki mieszkalne,jedyny hotel Aleutow(czerwone dachy), 2 muzea—Aleutow
i II wojny swiatowej ,teraz juz “cywilne”lotnisko..i w tle najwyzej polozona na
swiecie byla baza armi USA(ponad 300 metrow na poziom morza) - Fort Schwatka z II wojny
sw. ,na gorze Ballyhoo ..wszystko na jednym zdieciu ,w 3-ch zatokach i w ladowej odleglosci…. polgodzinnego spaceru - 4 km…Male jest piekne..;o))
Ale przeciez Aleuty male nie sa - mimo ze prawie wszystko(jesli
nie liczyc utajnionych baz wojskowych) co sie na nich dzieje,patrzac z punktu
widzenia ludzkiej “cywilizacji” ,skupia sie ma malutkiej czesci jednej tylko z
wysp-Unalasce – a sama wyspa jest wielokrotnie wieksza ze swoim poteznym
wulkanem Mikushin niz …. nasze
dotychczasowe nia zainteresowanie.Pozostale 149 wysp Aleuckich stanowily nie
tylko smaczny kasek w wojnie o cenne futra Ottera-wydry morskiej, ale tez
stanowily i stanowia do dzis strategiczny cel-pomost laczacy dwa, czesto wrogo
do siebie nastawione ..kontynenty.
Po prawej-Kanada,USA i Alaska,po lewej Korea, JAPONIA I
Rosyjska Kamczatka – na wprost rozciagniete w poprzek polnocnego Pacyfiku na
1800 mil i ograniczajace polarne morze Beringa od poludnia – Aleuty.
Tak wiec pierwsza wojna na Aleutach – krwawo
spacyfikowana przez rosyjska wyprawe mysliwska – wojna o Aleuckie wyspy
Unanganow,o ich wolnosc ,niezaleznosc od zachcianek pijanych mysliwych i o
wydre morska, bedaca podstwa przetrwania na tych nieludzkich terenach, zakonczyla sie kleska i masakra Unanganow,oraz
prawie wymazaniem ich z Historii(zobacz post # 56-Aleuty –Tylko dla orlow).
II
wojna Swiatowa na Pacyfiku-( za jej poczatek uznaje sie atak Japonski na Pearl
Harbour 6/7 Grudnia 1941), przyniosla niemal panike w nieprzygotowanych na taka
ewentulanosc sztabach amerykanskiej armi. Zastosowana przez Rosjan XVIII wieku
taktyka zabich skokow - zajmowanie wyspy
po wyspie ,od zachodu na wschod..mogla zostac powtorzona przez Japonczykow w II
wojnie swiatowej…i zostala. Rosjanie w XVIII w.zaczynali swoja inwazje na
Kamczatce – polozonej zaledwie 80km od pierwszej zachodniej aleuckiej wyspy Atu,
tak Japonczycy zaczeli od tej samej Atu-korzystajac z XX wiecznej techniki,
lotniskowca i okretow transportowych.Zajeli Atu i pobliska Kiske praktycznie
bez wystrzalu…gdyz za wyjatkiem 9 osobowego zespolu ..meteoreologow i..jednego
psa..nikogo na niej nie bylo.Amerykanie ,bedac po zakupie Alaski a razem z nia
Aleutow z rak Rosjan w 1864 roku, wlascicielami (formalnymi) tych ziem,mimo, ze
Unalaska wzmacniana byla juz od 1939 roku,nie byli na odparcie ewentualnego
ataku Japonczykow przygotowani.A przeciez ze strategicznego punktu widzenia zajecie
wschodnich Aleutow(do ktorych Unalaska nalezy bedac czescia wschodniego
archipelago wysp Lisich..), oraz tankowane w polowie drogi na lotniskowcu - oznaczalo
dla Japonskich samolotow mozliwosc atakowania celow zachodniego wybrzez USA ,z
San Francisco i Los Angeles wlacznie!!
Amerykanscy stratedzy w oparciu o istniejaca na Unalasce
wioske zbudowali miasteczko barakow - Fort Mears,przy okazji niszczac wiele pochodzacych
z roznych ,siegajacych az 9000 lat wstecz stanowisk archeologicznych,-zolnierze
wymieniali sie miedzy soba bezcennymi dla nauki - koscianymi maskami, nozami i
rzeczami wykopanymi przy okazji budowy swoich barakow, lub poszukiwali ich po
prostu z nudy!
Na pobliskiej wzgorzu Bunker Hill,urzadzili baterie 155 mm armat, magazyny
amunicji, 22 schroniska i bunkry .Ale najwiekszy wysilek “wojenny” wlozono w
budowe Fortu Schwatka na gorze Ballyhoo, ponad 350 metrow wystajacej nad
wzburzone morze Beringa i Dutch Harbor lezacy wprost u stop wzgorza.Jest to
najwyzej na swiecie zbudowany amerykanski fort przybrzeznych bateri, zdolny
wytrzymac trzesienie ziemi i wiatry o predkosci ponad 200km/h !.
Baterie polaczone byly(i sa czesciowo zachowane do
dzisiaj) siecia tuneli i bunkrow pozwalajaca przemieszczac artylerzystow, wraz
z amunicja ,pod ziemia z jednej strony wzgorza na druga. Wszystko to , oraz dwa
lotniska,u stop gory Ballyhoo w Dutch Harbor i na wyspie Umnak (pozniej tez na wysunietej
daleko na zachod wyspie ADAK i nastepne na Amchitce),mialo sluzyc obronie Fortu
Mears(w sumie okolo 10 000 zolnierzy stloczonych w prymitywnych barakach),
wszystkich 3 zatok Dutch Harbor i.. zachodniego przedsionka USA przed inwazja
Japoni.Miala obronic ..i nie do konca obronilo.
Ta ,jak ja pozniej nazwano- “zapomniana wojna” miala 3
odslony- atak Japonczykow 3 i 4 czerwca 1942 na Dutch Harbor - startujace z
malych lotniskowcow “Ryuyo” i “Junyo” samoloty(zespol morski skladal sie jeszcze
z 2 ciezkich krazownikow oslony)-pokonujac zla, jak zwykle na Alutach, pogode i
odleglosc zaledwie 170 mil – w sumie tylko 13 bombowcow i 9 mysliwcow ‘ZERO” , przez
okolo 20 minut zbombardowaly zamieszkala czesc Unalaski - Dutch Harbor i
doslownie zmiotlo i wypalilo baraki Fortu Mears.Tak ,ten niewielki o srednicy 4
km obszar widoczny na zdieciu #2 .Pozostale Japonskie samoloty –zagubione w
aleuckiej mgle ,z trudnoscia odnalazly poklady lotniskowcow i..nie wziely udzialu
w akcji.Straty
amerykanskie to 45 zolnierzy- Japonskie- jeden mysliwiec..
Fort Mears 3 Czerwca 1942 – poczatek Japonskiego ataku.
Juz pare dni pozniej 7 czerwca 1942 Japonczycy w sile
1200 zolnierzy z 2 krazownikow, zajeli
bez wystrzalu wyspe Attu, a piec dni pozniej nastepnych 500 japonczykow
opanowalo Kiske.Z 9 amerykanskich zolnierzy/meteorologow (i jeden pies -
dowcipnie nazywany “ Eksplozja”) - nie byli w stanie przeciwdzialac tej
inwazji. Do psa(bohatera ;o) jeszcze wrocimy, ale historia jednego z
amerykanskich zolnierzy podoficera Williama C.House ,ktory przetrwal 50 dni
oblaw Japonczykow ,wiedzacych ze sie ukrywa
w jaskiniach i tundrze –zywiac sie korzonkami i surowymi, zlapanym w
rece krylem, zasluguje na osobne opowiadanie.Nawet Japonczycy ,docenili jego desperacje
i wole walki,kiedy juz sie sam ujawnil i poddal ,wyleczyli go i zapewnili
niezwykle dobre warunki internowania.W obliczu
zagrozenia z Zachodu- zajecie wysp Atu i Kiska przez japonskie garnizony ze
znaczacym strategicznie lotniskiem na Kisce - przyspieszyly potrzebe posiadania
lotniska ,a raczej 2 lotnisk, jednego w Dutch Harbor, drugiego na
sasiedniej..Umnak.Budowa ich na podlozu z kruchej skaly wulkanicznej,pumeksu,tufu
i w tundrze zajelaby miesiace- dlatego tez zastosowano.. prefabrykowane,laczone
miedzy soba ,wykonane z perforowane blachy, skladajace sie z tysiecy elementow
pasy startowe, ktore ukladano na z grubsza wyrownanym buldorzerami terenie.I
mimo, ze oba lotniska-Duch Harbor i Umnak wykonano w niesamowicie krotkim, jak
na te warunki terenowe i..pogodowe terminie 9 dni…kosztowaly one zycie wielu Amerykanow
z personelu naziemnego i pilotow.Czesto – w silnym strumieniu powietrza za
silnikami ciezkich maszyn, te metalowe elementy podrywaly sie zabijajac
mechanikow i niszczac inne samoloty szykujace sie do startu.
Wspolczesne lotnisko Dutch
Harbor to dokladnie lotnisko wojskowe z II wojny swiatowej,odnowione baraki
dowodztwa i drewniana wieza kontrolna-mieszcza Muzeum II Wojny Swiatowej na
Aleutach.Tuz obok, u stop gory Ballywoo i fortu Schwatka jest terminal
kontenerowy, gdzie zawijal moj statek-Maersk Damietta-na zdieciu niebieski
kadlub widziany z historycznej wiezy lotniska I z drogi dojazdowej do lotniska.
Druga
odslona tej wojny bylo znalezienie-przez
czysty przypadek, prawie nie uszkodzonego ,sprawnego japonskiego
mysliwca“Zero” na sasiedniej do Unalaski wyspie Akutan.Natomiast trzecia-to pelne
porazek amerykanskich odbicie Zachodnich Aleutow .Ale po kolei;o)
Przyslowie Japonskie mowi - Kto potrafi kontrolowac
powietrze - ten zwycieza w wojnie ..MITSUBISHI A6M ZEKE Rei Shiki- zwano popularnie “ZERO”,bylo przynajmniej na
poczatku dzialan na Pacyfiku-najdoskonalszym samolotem mysliwsko-bombowym - doslownie
zaden,a napewno, zaden amerykanski samolot bojowy, nie mogl mu dorownac w
zwrotnosci, osiagach i uzbrojeniu..
Gesi “Imperialne” na Aleutach zyjace na swobodzie w
Japoni-tylko w ogrodach Imperatora. Japonski szkic przekrojowy “zero”.
Trudne
zadanie skonstruowania wielozadaniowego samolotu mysliwsko – bombowego dowodztwo
Japonskiej marynarki wojennej powierzylo mlodemu, zaledwie 33 letniemu Jiro
Horikoshi.Przycisniety do muru szalenie krotkimi terminami, wysrubowanymi
wymaganiami(lekki ,sprawny,ciezko uzbrojony-2x dzialka20mm+2x karabiny
maszynowe kal.7.7, do tego 2x bomby, predkosc nie mniej niz 500 km/h,duzy
zasieg -8 godzin lotu z predkoscia ekonomiczna, oraz wznoszenie na 3000 metrow
w 3.5 minuty) przekraczajacymi osiagi innych wspolczesnych konstrukcji…Horikoshi
zbudowal slynny mysliwec “zero” .Pozbawil go wszystkiego co bylo zbedne,za
ciezkie, lub niefuncjonalne..
W niespelna dwa lata ,juz w kwietniu 1939
pierwsze wyprodukowane “zera” –nazwane tak od japonskiego..roku ustanowienia Imperium Japoni(rok 5600 ,wiec oznaczony w
marynarce wojennej jako “00”) zostaly
oblatane, a w 1940 pierwsze 15 sztuk uzyte bojowo w ..Chinach. Pomimo ostrzezen
pilotow amerykanskich w ramach wolontariatu walczacych przeciwko nim w Chinach,
zignorowanych przez dowodztwo - dopiero atak w Pearl Harbor w grudniu 1941 ,rozpoczeta
wojna na Pacyfiku - w tym atak na Dutch Harbor 3 i 4 Czerwca 1942 -uzmyslowil Amerykanom,
ze “zero” parametrami wyprzedza swoja epoke i oni sami nie maja nic, co mozna
mu przeciwstawic. Przewaga Zero stopniowo
malała w drugiej połowie 1943 r., gdy lotnictwo amerykańskie zaczęło wprowadzać
do walki szybsze i lepiej uzbrojone F6F *Hellcat i F4U *Corsair. Japończycy,
usiłując przeciwdziałać temu zagrożeniu,produkowali nowe wersje Zero,ale nie mieli do nich wystarczajaco dobrze wyszkolonych
pilotow..wiec wlasnie wtedy biorac tez ogolna sytuacje swoich wojsk na calym
Pacyfiku,przyjeli taktyke”kamikadze”.
Autor “za sterami” F6F *Hellcat na pokladzie lotniskowca USS “YORKTOWN CV-10”- oraz
F4U *Corsair w wersji dla lotniskowcow –ze skladanymi skrzydlami.
Ale nim do tego doszlo Aleuty odegraly znaczaca
role w..pozyskaniu jednego, jedynego , prawie nie uszkodzonego egzamplarza “Zero”
.Inny bohater Pacyfiku ,Alaski i Aleutow - jeden z niezliczonej ilosci
dalekodystansowych wodnosamolotow - PBY-5A Catalina (Grunman
Goose-najwolniejszy bojowy samolot swiata-ale jakze sympatyczny, latwy w
pilotarzu i przydatny-do dzisiejszego dnia sa egzemplarze latajace na Alasce !!!)
- zagubiony we mgle, wracal z dlugiego patrolu,przypadkowo przelatujac nad wyspa AKUTAN, lezaca tuz na polnoc od
Unalaski.
Jego 2 pilot obserwator,poobijany w targanym
wiatrem samolocie,wymiotujac na wskutek choroby lokomocyjnej przez
boczne okno obserwacyjne , doslownie na kilkanascie sekund,w dziurze klebiacych
sie oblokow mgly-zauwazyl lezacy “na plecach”na plaskiej czesci
wyspy-prawie nieuszkodzony mysliwiec “Zero” – ktory w trakcie
ataku na Dutch Harbor postrzelany, juz nigdzie dalej nie dolecial.
Jego odnalezienie odbylo sie w prawie miesiac po ataku Japonczykow
na Dutch Harbor.
19 letni Tadayoshi Koga pilot “Zera” ,podejrzewany
o wczesniejsze ostrzelanie ratujacych sie z Cataliny amerykanskich pilotow -
nie przezyl wypadku.Nie da sie wyladowac nawet lekkim samolotem, na podlozu z polamanego
pumeksu- choc tundra, ktora go porasta, sprawia optyczne wrazenie plaskiego
,twardego terenu.Nastepnym – dla amerykanow prawdziwie szczesliwym zrzadzeniem
losu, bylo to, ze dwa pozostale “Zero” z tego samego skrzydla –pilotowane przez
jego,Kogi przyjaciol nie wykonaly standardowego rozkazu japonskich dowodcow,
spalenia, lub zbombardowania wrakow “Zero”, zeby nie dostaly sie w rece
wroga…Przyjaciele Kogi liczyli na to ,ze ich kolega sie uratowal i zostanie
zabrany przez jedna z kilku lodzi podwodnych, ktore wspomagaly atak na Dutch Harbor,
a mialy za zadanie podejmowac zestrzelonych w walce pilotow japonskich.
W ten sposob Amerykanie dostali wprost w rece
egzemplarz “Zero”,ktory po rozmontowaniu,przewiezli do ..bazy w San Diego(kolo
portu w Los Angeles - lotnisko uzywane jest do dzisiaj,co do balonowego
hangaru–nie jestem pewien ,czy to ten sam;o)),pracujac 24 godz. na dobe -
zmontowali, naprawili i..24 wrzesnia 1942
oblatali-wykrywajac jego , “Zera” tajemnice. Bardzo szybko tez zmodyfikowano
standardowa instrukcje pilotow US AIR Force - “ Nawet lecac najlepszym
samolotem amerykanskim - nigdy nie podejmuj walki z japonskim “Zero”…
JAPONSKIE ZERO z ALEUCKIEJ WYSPY AKUTAN…..w czasie
testow.. w Los Angeles USA
Odbicie z rak japonskich wysp Attu I Kiska to
nastepna epopeja.Pod presja opini publicznej-te dwie wyspy aleuckie byly
jedynymi amerykanskimi terytoriami znajdujacymi sie pod japonska okupacja w
trakcie calej wojny! Juz w sierpniu 1942 lotnictwo amerykanskie zbombardowalo
Kiske,pod koniec miesiaca zbudowana niezwyklym wysilkiem,opisywana juz
metoda-lotnisko polowe na wyspie Adak.Nastepna baza armi i lotnictwa byla wyspa Amchitka uruchomiona w styczniu
1943 roku.W obu przypadkach- japonskie patrole wyslane wczesniej na te wyspy
uznaly za niemozliwe zbudowanie tam jakiegokolwiek bazy ,a juz napewno nie
lotnisk.
Ale Amerykanie tez przerobili swoja lekcje - kto
panuje w powietrzu ten wygrywa batalie..W oparciu o te bazy(wojskowe miasto na
Adaku przekroczylo 90 ooo osob!) ,angazujac ponad 240 samolotow,,3 pancerniki,7
krazownikow i 20 niszczycieli, oraz wiele lodzi podwodnych i jednostek
pomocniczych ,oraz 11 000 sily ladowe 7 dywizji piechoty. w 3 tygodniowej majowej
(1943) kampani wyparli z Attu - 2600 Japonczykow.ups! Przy tej dysproporcji sil,
straty amerykanskie byly dotkliwe ,okolo 1700 rannych i zabitych- na wkutek
bledow w dowodzeniu,przestarzalej broni i walk miedzy wlasnymi oddzialami.
Morskie sily amerykanskie -17 okretow umieszczone
wokolo Kiski ,uniemozliwialy wpierw dostawy zaopatrzenia ,a pozniej ewakuacje
sil japonskich.Pomimo tego, japonskie lodzie podwodne pod oslona zlej pogody-
byly w stanie pod koniec maja 1943 ewakuowac z wyspy okolo 700 swoich
zolnierzy. Prowadzac bombardowania i ataki z powietrza amerykanie “zmiekczali
opor” japonczykow i czekali na gotowosc swych sil ladowych do przeprowadzenia
kolejnego desantu.W lipcu okrety amerykanskie opuscily chwilowo swoje pozycje,
aby, jak podejrzewano przechwycic i zniszczyc zblizajaca sie armade japonska
przybyla w celu ewakuacji wyspy.
Dziennik okretowy pancernika “New Mexico”opisuje 8
silnych ech radarowych okretow japonskich,
poruszajacych sie z predkoscia 17 wezlow okolo 80 mil morskich na
poludniowy zachod od wyspy.Amerykanskie okrety stoczyly zacieta walke z silami
japonskimi.Wystrzelono cale tony amunicji,zapisano korekty salw w miare jak
“flota” japonska zmienala swoj kurs.Wystrzelono amerykanskie
torpedy,gwaltownymi zwrotami unikano zauwazonych sladow torowych kilkanastu
japonskich torped.Mimo, ze zolnierze amerykanscy czuli podmuchy i bryzgi wody
ciezkiej artyleri japonskiej,nie odnotowano bezposrednich trafien,choc jak sie okazalo
uszkodzen okretow i strat w ludziach bylo sporo od sredniej i malych kalibrow
pociskow."Bitwa morska" zakonczyla po okolo 1.5 godzinie , pelnym “zwyciestwem” floty
amerykanskiej.Wedlug zrodel japonskich – nie bylo w tym czasie i w tym miejscu
ani jednej nawodnej Japonskiej jednostki!!!, (prawdopodobnie) tylko dwie japonskie
lodzie podwodne zamarkowaly obecnosc "FLOTY". W tym samym czasie rzeczywista armada japonskich sil
ewakuacyjnych, nadplywajac z polnocnego wschodu,bez jednego strzalu,we wzorowym
porzadku i w idealnej ciszy radiowej, wplywajac do zatoki na Kosce, w ciagu 45
minut, ewakuowala swoj garnizon,niestety nie powiadamiajac o tym Amerykanow.
W miesiac pozniej, silnym bombardowaniem rozpoczeto kampanie na Kisce, pomimo raportu jednego z wlasnych pilotow ,ktory wbrew rozkazom wyladowal na pooranym lejami po amerykanskich bombach lotnisku, spokojnie odwiedzil wieze i budynki lotniskowe, z takim samym spokojem przez nikogo nie zaczepiany,zabierajac pare “pamiatek” po Japonczykach, powrocil do bazy, meldujac ,ze na Kisce nie ma juz ani jednego Japonczyka..Desant 34 300 zolnierzy amerykanskich i kanadyjskich, wspierany przez 5 pancernikow, flote mniejszych okretow, po kilkunastu potyczkach stoczonych..miedzy wlasnymi oddzialami w zlej aleuckiej pogodzie,zdobyciu placowek na wzgorzach, przy duzych stratach na minach pulapkach ,zostawionych przez japonskich zolnierzy..uwolnil spod japonskiej okupacji ..psa “Eksplozje”..pozostawionego na wyspie przez ewakuujacych sie Japonczykow.Stalo sie tak moze dlatego, ze cala armada wyplynela z Adaku 13 sierpnia 1943 w piatek?
Japonski
Admiral Karuzo Akijama dysponujac silami 5381 zolnierzy,trzymal przez przeszlo
rok czasu,na calym Aleuckim teatrze wojennym ponad 300 000 armie sil USA i Kanady ,sil morskich i ladowych, setki samolotow ,dziesiatki ciezkich okretow,
okretow podwodnych i setki jednostek pomocniczych-sil tak bardzo potrzebnych na
innych teatrach wojny na Pacyfiku.
Zolnierze amerykanscy odbijaja wyspe Attu
Obie Armie Japonska i Amerykanska w trakcie kampani
Aleuckiej toczyla choroba zwana Aleuckim syndromem,aleucka MALARIA,lub aleucka depresja-spowodowana
ciaglymi zlymi pogodami, depresja, oddalenie od domu, skokami cisnienia
atmosferycznego ,wiatrami, mglami i opadami.Otoczenie - tundra ,wiec calkowitym
brak drzew,powodowal tak wielki spadek nastrojow ,ze wiekszosc strat obu armi
to samobojstwa ,samookaleczenia. i.. alkoholizm. Dochodzilo do uzycia broni
przeciwko sobie I kolegom, walki miedzy wlasnymi oddzialami, amerykanska zwycieska za
bitwie morska kolo Kiski - tez byla poniekad spowodowana Syndromem Aleuckim.
Szpitale wojskowe przepelnione byly rannymi od ran
rzeczywistych,ale tez samookaleczen, prob samobojczych, z ktorych duzy procen
byl skuteczny. Olbrzymie ilosci zolnierzy obu armi leczono tez na wskutek
pogryzienia przez szczury - inwazja ktorych nastapila z wysypisk “wojskowych”
smieci..a ktore, zawleczone na wyspy z wojskowymi dostawami , nie mialy w
przyrodzie naturalnych wrogow.Czy juz wiecie czemu czesc zachodnia archipelagu
Aleutow,w tym wyspy Kiska I Attu okupowane przez Japonie, nosza nazwe “Wysp
Szczurzych”? Juz nawet pomijajac to , ze przed nimi byli rosyjscy mysliwi.Plaze
Kiski i Attu doslownie tonely w ..japonskich smieciach ,Amchitki, Umnaku ,a
szczegolnie Unalaski w amerykanskich.”Atrakcja turystyczna” Unalaski jest
dzisiaj pobliska plaza zwana “szklana” – zamiast naturalnych kamieni
powulkanicznych ,czy czarnego wulkanicznego piasku-jest tam powojskowe ,starte
przez fale przyboju, szklo z wojskowych dostaw -potluczonych butelek po piwie,
alkoholu i lekarstwach…Wspolczesni najemni pracownicy firm rybackich Unalaski
cierpia na ten sam aleucki syndrom-rzadko konktrakty,z przewami urlopowymi w cieplym
klimacie, przekraczaja dwa lata.Na przyklad pracownicy sluzby brzegowej USA(
Coast Guard) – po dwoch, z przerwami, latach na placowce na Unalasce,maja
zagwarantowane nastepne zatrudnienie na
placowce na Florydzie, w Miami,lub Tampie..
W maju1945 roku – na tak wlasnie zasmiecone i
zdegradowane wojna,polowaniami i ..kradziezami (zolnierze,czesto dla rozrywki i
zabawy strzelali do wszystkiego co sie w aleuckiej mgle ruszalo), zoranymi
bombami i ostrzalem artyleryjskim wyspy wrocily niedobitki miejscowej
Unangansko,rosyjskiej ,w przewadze skupionej wokolo rosyjskiej cerkwi ludnosci,zastajac
tylko zniszczone chaty i tony smieci na plazach.Z oryginalnie 881 osob
“ewakuowanych” przymusowo Aleutian, mimo, ze w nienadajacych sie do
zamieszkania powojskowych barakach poludniowej Alaski urodzilo sie
kilkadziesiat dzieci - ewakuacje przezylo i powrocilo na Aleuty tylko 450 osob.
A czekala ich jeszcze jedna tym razem Zimna Wojna ,ktora
mimo, ze swoje pelne oblicze pokazywala w innych,dalekich od Aleutow rejonach
swiata.swoje pietno odbila na tych bardzo wrazliwych w swojej rownowadze
ekologicznej, przyrodzie wyspach Aleuckich.
Wyspa Amchitka, jej wojenne lotnisko i pozostala po II
wojnie swiatowej infrastruktura wojskowa(czytaj baraki), na podstawie decyzji
posledniego pracownika naukowego labolatorium broni atomowej – zostala wybrana
na miejsce jednej z najpowazniejszych
prob jadrowych wyscigu zbrojen Zimnej Wojny.Wojskowy pracownik zabral bowiem
rodzine na wycieczka na wyspe Iiwspolnie stwierdzili ze na niej nic nie ma – co zreszta na pare godzin bylo atrakcja sama w sobie , ale po kilku godzinach w siapiacym deszczu
zadecydowali, ze to jest miejsce dobre do przeprowadzenia prob, bo jest i tak bezwartosciowe.
Wyposazona w glowice
termonuklearna rakieta napedzajaca tomahawki - w 3 sekundy osiagnela dno
odwiertu ,a wywolany w ten sposob wybuch nie tylko wypalil olbrzymia podmoska
komore ponuklearna ,ale bedac zarejestrowany przez wszystkie sejsmografy
swiata, zaklocil i tak niestabilna rownowage napierajacych na siebie plyt
tektonicznych i podniosl cala wyspe o..17 stop(5.2 metra!).To wlasnie po tym
probnym wybuchu, Amerykanie,kiedy zdali sobie sprawe sily nowej broni I z
zagrozenia destabilizacja plaszcza calej skorupy ziemskiej … nagle stali sie
zwolennikami moratorium na zawieszenie prob jadrowych.
Trudno dzisiaj to potwierdzic jako przyczyne ,ale faktem jest ze Alaska jest geologicznie niestabilna.Jej mieszkancy przekonali sie o tym dobitnie 27 marca 1964 roku,kiedy to jedno z najwiekszych kiedykolwiek zanotowanych trzesien ziemi, o sile 9.2 w skali Richtera uderzylo w centralna Alaske.Bylo 2x silniejsze i uwolnilo ponad dwokrotnie wiecej energi niz slynne z 1906 trzesienie ziemi ktore zniszczylo San Francisko. Straty byly ogromne,powiekszone jeszcze olbrzymim Tsunami ktore uderzylo w zachodnie wybrzeze.Valdez,cale centrum miasta Anchorage,wybrzeza wyspy Kodiak, wybrzeze Sewards wygladaly jak po ataku bombowym..Tylko szczesciu nalezy przypisywac stosunkowo niewielkie straty 114 zabitych i zaginionych...
Dlatego AMCHITKA jest stosunkowo malo znana - gdyz
zrealizowaly sie na niej z przerazajacym ,ale na szczescie nie ostatecznym jak dotad skutkiem,
szalone pomysly destrukcji ..naszego swiata.Dobrze ,ze Przyroda,jeszcze
znajduje drogi do zneutralizowania ludzkiej samodestruktywnej bezmyslnosci….
© cpt.Roman Micinski
______________________________________
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz